Bol u kuku i preponama mogući uzroci

Uzroci bola u regiji kukova i prepona

Bolovi u predelu kukova i preponi, čak i najaktivniju osobu mogu brzo da pretvore u pravog lenjivca. Brojna su oboljenja koja izazivaju bol u prednjoj strani kuka i preponi, u medicini poznat kao anteriorni bol u kuku. Bol u ovoj regiji se javlja kod osoba svih životnih doba i stepena aktivnosti. Anteriorni bol u kuku i preponi može da se javi iznenada, obično usled povrede, ili da se postepeno razvija. Abnormalnosti zgloba kuka (acetabulofemoralni zglob) i potpornih struktura spadaju u najčešće uzroke anteriornog bola u kuku.

Istegnuća i poremećaji tetiva

Istegnuća i poremećaji tetiva se obično izazivaju bol u kuku i preponama kod elitnih i rekreativnih sportista, naročito kod onih koji se bave sportovima koji uključuju sprint, naglo skretanje i šutiranje. Istegnuće – pri kome dolazi do cepanja nekih vlakana mišića ili tetiva – obično nastaje iznenadno, ili akutno. Tendinopatija je termin koji opisuje abnormalnosti tetiva, uključujući tendinitis i tendinozu. Tendinitis je akutna upala tetive, dok je tendinoza propadanje tetive zbog hronične prekomerne upotrebe. Nekoliko mišića i tetiva stiču se u anteriornom kuku – bočnoslabinski mišić (musculus iliopsoas), ravni bedreni mišić (musculus rectus femoris), mišići primicači kuka (musculus adducotores) i ravni trbušni mišić (musculus rectus abdominis). Povreda nastala istezanjem dovodi do toga da jedan ili više ovih mišića obično izazivaju iznenadan anteriorni bol u kuku i preponama. Kod tendinoze se bol obično razvija postepeno ili na mahove, a pojačava se nastavljanjem aktivnosti.

Artritis kuka

Artritis kuka je dežurni krivac za bol u predenjem delu kuka i preponama. Brojni oblici artritisa mogu da zahvate kuk, a svima je zajednička upala zgloba i bol. Osteoartritis je najčešći artritični poremećaj koji zahvata kuk. Obično se dijagnostikuje kod osoba starijih od 50 godina, mada može da se javi i ranije – posebno u slučaju ranijih povreda kuka. Reumatoidni artritis takođe napada kukove. Mada može da se javi u bilo kom životnom dobu, reumatoidni artritis najčešće počinje kod osoba starosti od 30 – 60 godina. U druge oblike artritisa koji napadaju kuk, između ostalih, spadaju i psorijatični i infektivni artritis. Sistemska zapaljenska oboljenja, kao što su lupus i reumatična polimialgija, takođe mogu da dovedu do upale kuka i anteriornog bola u kuku.

Poremećaji kostiju i hrskavice

Zglob kuka je sačinjen od zaobljene glave butne kosti, ili femoralne glave, i čašice smeštene na bočnoj strani karlice koja se zove acetabulum. Obe površine su obložene hrskavicom koja smanjuje trenje i sprečava da se kosti taru jedna o drugu. Problemi sa kostima ili hrskavicom kuka obično izazivaju anteriorni bol u kuku. Prelom vrata butne kosti, koji se nalazi odmah ispod femoralne glave, spada u takve primere. Traumatske frakture su obično očigledne. Sitne pukotine koje se zovu zamorni prelomi, ili „marš frakture“, daleko su suptilnije, a predstavljaju povrede usled prenapregnutosti koštanog tkiva, što se najčešće javlja kod trkača. Oboljenje koje se zove avaskularna nekroza femoralne glave je još jedan mogući krivac za anteriorni bol u kuku. Kod ovog oboljenja femoralna glava polako odumire usled nedovoljnog dotoka krvi. U faktore rizika spadaju prethodne traume kosti i dugotrajna upotreba oralnih steroida.

U druge poremećaje kostiju i hrskavice koji su čest uzrok anteriornog bola u kuku spadaju:

labralno pucanje – pucanje hrskavičavog prstena koji okružuje acetabulum
hondralna oštećenja – oštećenja hrskavice koja pokriva femoralnu glavu ili oblaže acetabulum
femoroacetabularni sudar – dodirivanje kostiju kuka

Nervni poremećaji

Kompresija nerava u regiji kuka je još jedan mogući uzrok anteriornog bola u kuku. Uklještenje nerva obturatorijusa (jedan od lumbalnih nerava) često izaziva bol u ovoj regiji koji je praćen utrnulošću, žarenjem ili trncima u gornjem unutrašnjem delu butine. Obturatorijus prolazi kroz karlicu i inervira nekoliko mišića butine. Bol i drugi simptomi se obično javljaju ili pojačavaju pri određenim pokretima noge, uključujući i istezanje ili savijanje kuka, kao i okretanje natkolenice ka spoljnjoj strani. Mišići primicači kuka često ispoljavaju manju snagu na zahvaćenoj strani.

Uklještenje iliolingvinalnog nerva (grana prvog lumbalnog nerva/L1) je još jedan sindrom kompresije nerava koji izaziva anteriorni bol u kuku. U tipične sindrome spadaju žareći bol na prednjoj strani kuka, koji se obično širi na mošnice (scrotum) ili velike usmine (labia majora) i na gornji unutrašnji deo butine. Pošto iliolingvalni nerv prolazi kroz trbušni zid, saginjanje često smanjuje pritisak na nerv i ublažava nelagodu. Ukoliko se ne leči, ovo oboljenje može da prouzrokuje slabost i ispupčenje donjeg dela trbušnog zida na zahvaćenoj strani. Ispupčenje ili hernija diska, donje kičme – lumbalna/slabinska kičma – takođe može ponekad da izazove pomenuti bol u regiji kuka i prepona.

Burzitis i drugi uzroci

Postoje i druga ortopedska oboljenja i zdravstvena stanja koja mogu da budu uzrok anteriornog bola u kuku. Burza je kesica ispunjena tečnošću koja se nalazi između kostiju i mišića ili tetiva, a služi za smanjenje trenja tokom kretnji. Upala iliopektinealne burze koja se nalazi ispred zgloba kuka, može da dovede do anteriornog bola u kuku koji se obično javlja ili pogoršava aktivnošću – posebno ispružanjem noge unazad. Iliopektinealni burzitis često dovodi do formiranja izbočine u preponskoj regiji.

Druga dva oboljenja – sportska pubalgija (sportska kila) i preponski poremećaj (Gilmorova prepona) – takođe mogu da dođu u obzir, mada je bol kod oba oboljenja obično ograničen na preponsku regiju. Ova oboljenja nastaju usled slabljenja unutrašnjeg trbušnog zida u zoni prepona i obično izazivaju postepeno pojačavanje bola u preponama.

Veoma je važno znati da brojni zdravstveni poremećaji koji nisu povezani sa mišićnoskeletnim sistemom, takođe mogu da izazovu bol u kuku sa prednje strane, bol u preponama i bol u trbuhu – obično su praćeni drugim znakovima i simptomima. U njih spadaju tumori karlice i trbuha i različiti poremećaji digestivnog, urinarnog i reproduktivnog sistema. Takođe je važno i to da fizička aktivnost obično nije povezana sa bolovima koji nastaju usled ovih oboljenja.

Dalji koraci, upozorenja i mere opreza

Bez obzira na vaše godine i nivo aktivnosti, ne smete da ignorišete bol u kukovima i preponama. Ova nelagoda može da ograniči vaše aktivnosti, potencijalno dugoročno ugrozi zdravlje, a može da bude i pokazatelj ozbiljnog oboljenja. Ako osećate bol u kuku i preponi, javite se lekaru što je pre moguće. Odmah tražite lekarsku pomoć ako je bol povezan sa nekom nezgodom ili traumatskom povredom, ako je jak ili se pojačava, i ako je prećen bilo kakvim znakovima upozorenja i simptomima, u koje spadaju: