Neutrofilija u krvi simptomi, uzrok, dijagnoza, lečenje

Uzroci pojave neutrofilije i lečenje

Prema definiciji neutrofili su bela krvna zrnca koja čine prvu liniju imunoodbrane od bakterijskih infekcija.

Neutrofilija predstavlja rast broja neutrofilnih krvnih zrnaca iznad optimalnog nivoa koji je zastupljen kod zdravih osoba istog pola, rase i fiziološkog statusa. Nivo neutrofila se smatra povišenim ako pređe nivo iznad 7,5 x 109/l, i redovno se prati putem FBC testova krvi.

Uzroci neutrofilije

Infekcije

• Akutne i hronične infekcije, posebno izazvane od piogenih bakterija, opšte ili lokalne, uključujući i milijarnu tuberkulozu.
• Pojedine viralne infekcije (varičele, herpes simplex ).
• Neke gljivične infekcije.

Određene parazitske infekcije (hepatična amebijaza, Pneumocystis carinii).Infekcije obično nastaju kao posledica preraspodele belih krvnih zrnaca ili pod uticajem povećanja terminalnog dela koštane srži. Neutrofilija predstavlja normalan fiziološki proces. Zdrava novorođenčad i bebe mlađe od mesec dana imaju prirodno povišeni nivo belih krvnih zrnaca koji iznosi čak 26 x 109/l. Žene u reproduktivnom dobu imaju viši nivo neutrofila od muškaraca (izuzev u periodu menstrualnog ciklusa).

Tokom trudnoće dolazi do značajnog povećanja nivoa neutrofila u krvi, koji raste sve do samog porođaja. Intenzivno vežbanje takođe može udvostručiti nivo neutrofila promenom distribuiranja belih krvnih zrnaca u cirkulatornom sistemu.

Patološki oblici neutrofilije nastaju usled povećanog kretanja iz mesta gde nastaju (koštane srži).

Reaktivna neutrofilija koja se javlja pod uticajem spoljnih faktora, a ne kao posledica primarnih hematopoeznih oboljenja, manifestuje se zajedno sa pojavom infekcije.

Dijagnoza

Neutrofilija predstavlja oboljenje reaktivnog karaktera koje nastaje pod uticajem bakterijske infekcije uobičajeno praćeno otpuštanjem leukocita pirogena koji dovode do pojave groznice.

Ne postoje standardni prateći simptomi neutrofilije, kao ni direktni negativni efekti ispoljavanjem istog, kao što se može videti na primeru mijeloproliferativnih poremećaja poput hronične mijeloidne leukemije.

Oko 15% obolelih imaće nivo neutrofila iznad 300 x 109/l u trenutku kada se leukostaza proširi iz narušene mikrocirkulacije na pluća, mozak, oči, uši ili muški polni organ. Pacijenti mogu doživeti tahipneju, otežano disanje, cijanozu, vrtoglavicu, nejasan govor, delirijum, ukočenost, pojavu optičkih varki, kao i simptome diplopije, retinalne venske distenzije, krvarenja mrežnjače, papiloedema, zujanje u ušima, tinitusa, oslabljenog sluha i produženu erekciju.

Ispitivanja vezana za oboljenje neutrofilije

Obavljanje pažljivih ispitivanja uzoraka krvi može doprineti otkrivanju osnovnog uzroka neutrofilije. Bilo koji inflamatorni proces može dovesti do hiperprodukcije neutrofila koji će izazvati promene u vidu toksične citomplazmatične granulacije i vakuolizacije, mada se vakuolizacija belih krvnih zrnaca češće povezuje sa infektivnim oboljenjem septikemije. Takođe je uočeno prisustvo Dohleovih bazofilnih leukocitnih inkluzija.

Jedna od ključnih odlika reaktivne neutrofilije jeste tzv. skretanje u levo periferne krvi nesegmentiranih belih krvnih zrnaca, kao i povećanje broja formi sa privremeno prisutnim ćelijama poput metamijelocita i mijelocita. Ovo skretanje se objašnjava prekomernom lukocitozom i pojavom nezrelih mijeloblasta, zbog čega ovo oboljenje može simptomima podsetiti na mijeloidnu leukemiju.

Teške hronične infekcije, ozbiljne hemolize i metastaze kancera mogu se javiti uporedo sa neutrofilijom. Leukemija se češće javlja kod dece.

Tokom akutne faze odgovora mogu biti prisutne Rouleaux formacije sa krvnim ćelijama kao i povišeni nivo trombocita. Ukoliko je prisutan hroničan inflamatorni proces može doći do razvijanja normocitične anemije, dok crvene ćelije mogu postati hipohormične i mikrocitične.

U slučaju da je neutrofilija praćena pojavom mijelocita, promijelocita i povišenim nivoom bazofila kao indikatora splenomegalije, trebalo bi razmotriti mogućnost postojanja mijeloproliferativnog oboljenja.

Terapija i lečenje

Kao što je prethodno navedeno, terapija za lečenje je direktno usmerena na eliminsanje osnovnog uzroka neutrofilije.

Hiperleukocitoza zahteva hitan tretman postupcima leukofereze, hidratacije i citoreduktivne terapije hidroureom.
Poželjno je otići hematologu ukoliko je neutrofilija praćena splenomegalijom ili nekim oboljenjem radi isključivanja mogućih hematoloških poremećaja. Često se uzorkuje koštana srž u cilju utvrđivanja tačne dijagnoze.

Kod pacijenata sa primarnom hematološkom dijagnozom, poput prisutnog mijeloproliferativnog poremećaja, preporučljivo je uvesti terapiju citotoksičnim agensima, uključujući hidroksiureu radi kontrolisanja nivoa krvi. Ovakav vid terapije zahteva specijalistički nadzor krvne slike radi što efikasnijeg eliminisanja potencijalnog rizika supresije koštane srži.

Primarna terapija za lečenje za pacijente obolele od hronične mijeloidne leukemije uključuje primenu imanitiba, inhibitora tirozin kinaze, uz stručni nadzor. Imanitib je osvedočeno efikasno sredstvo u borbi protiv neutrofilije.

Inflamatorni procesi

• Akutni i teški hronični (giht, reumatoidni artritis, ulcerativni kolitis).
• Oštećenja tkiva (traume, hirurške povrede, opekotine, akutni pankreatitis).
• Oštećenja tkiva miokarda (infarkt miokarda, plućna embolija izazvana infarktom, opadanje nivoa srpastih ćelija).
• Akutna hemoragija ili hemoliza.
• Akutna hipoksija.
• Metabolički i endokrini poremećaji-dijabetesna ketoacidoza, akutna bubrežna insuficijencija, Kušingov sindrom, eklampsija i preeklampsija.
• Maligniteti-karcionomi, limfomi, melanomi, sarkomi.
• Lekovi, posebno kortikosteroidi.
• Mijeloproliferativna i leukoemijska oboljenja: hronična mijeloidna leukemija, mijeloproliferativna oboljenja, uključujući policitemiju, esencijalnu trombocitemiju, mijelofibrozu, hroničnu mijelomonocitičnu leukemiju, akutnu mijeloidnu leukemiju i druge retke tipove leukemija.
• Tretman mijeloidnim faktorima rasta poput citokina granulocita-stimulatora kolonijalnog rasta.
• Rekonvalescentni period neutropenije; oporavak nakon citotoksične hemioterapije, tretman megloblastične anemije.
  Hipersenzitivne reakcije.

Nasledni faktori: manjak površine za ekspresiju leukocita, adhezioni molekuli, nasledna neutrofilija, urođeni manjak CR3 komplementarnih receptora.