Psorijaza vrste – simptomi, terapija – da li je moguće izlečenje

Psorijaza je  neizlečivo stanje kože uslovljeno genetskom predispozicijom, imunološkim reakcijama, kao i faktorima spoljne sredine  ali se može se držati pod kontrolom.

Crvene ljuspice na koži koje se perutaju mogu biti simptom psorijaze koja je vrlo kompleksno, hronično kožno oboljenje.Psorijaza spada u upalne procese kože uslovljene genetskom predispozicijom, imunološkim reakcijama, kao i faktorima spoljne sredine.

Smatra se da dva do tri procenta svetske populacije boluje od psorijaze, s nešto većom predispozicijom kod žena, a ređe se pojavljuje u vlažnoj, tropskoj klimi. Može se javiti u bilo kom uzrastu, a oko deset odsto oboljenja dijagnostikuje se pre desete godine života. Manifestuje se na površini cele kože i sluzokoži, a kod 10 do 30 odsto pacijenata zahvata i zglobove.Najčešća mesta na kojima se javlja psorijaza su kolena, laktovi, lumbalni predeo, interglutealni predeo i vrh penisa.

Psorijaza nije zarazna

Psorijaza je jedno je od kožnih oboljenja za koja se ne zna tačan uzrok. Kod 25 procenata pacijenata postoji genetska predispozicija. Prva manifestacija oboljenja u gotovo 90 odsto slučajeva dešava se nakon većeg stresa ili perioda iscrpljivanja. Nije retkost da psorijaza bude provocirana i streptokoknom infekcijom grla ili virusnim infekcijama disajnih organa. Takođe, hronična infekcija gingiva može biti okidač i da, iako nelečeni slučajevi mogu delovati kao bakterijska ili gljivična infekcija, ovo oboljenje nikad nije infektivne prirode, dakle psorijaza nije zarazna.

Simptomi psorijaze

Kad je reč o simptomima, prvo ispoljavanje ove bolesti zavisi od tipa psorijaze. U svakom od ovih slučajeva ako se pojave sledeći simptomi treba se obratiti dermatologu:

– beličasto zadebljanje na crvenim površinama koje su tokom ranijeg pojavljivanja smatrane ekcemom;

– iznenadna pojava velikog broja tačkasnh crvenih polja s perutanjem (kao da je kiša orosila telo);

– pečati koji se pojavljuju nakon bakterijske infekcije grla, virusne infekcije ili imunizacije;

– iznenadan bol u zglobovima s prethodnom pojavom crvenih ljuspica na koži

– poremećaji nokatnih ploča s deformacijom ili otpadanjem delova nokatnih ploča;

– dugotrajan osip s bolom u zglobovima;

– pojava gnojanica na vrhovima prstiju šaka ili stopala koje se sli va ju u čitava polja;

– iznenadno crvenilo kože celog ili gotovo celog tela s prethodnom pojavom manjih crvenih ploča s ljuspanjem.

Psorijaza kod male dece

Postoji nekoliko vrsta psorijaze, u zavisnosti od lokalizacije simptoma:

Vulgarna (obična) psorijaza najčešća je vrsta, a karakteriše se manjim ili većim pločicama crvene kože prekrivene debelom beličastom ljuspom. Prilikom pokušaja odvajanja ljuspica, površina se tačkasto orosi krvlju, a kod manjeg procenta pacijenata javlja se svrab.

Gutatna psorijaza nastaje iznenada, odnosno do mesec dana od bakterijske infekcije grla ili virusne infekcije disajnih puteva. Karakteriše se crvenilom veličine kapi kiše koje je rasprostranjeno po ćelom telu i sadrži manje ljuspice.

Inverzna psorijaza pojavljuje se na pregibima i u predelu genitalija.

Pustularna psorijaza javlja se na dlanovima i tabanima, a vrlo retko i na ćelom telu. Prepoznaje se po sterilnim gnojanicama, koje se šlivaju i pucaju.
 

Eritrodermija jeste crvenilo na gotovo celoj površini tela s vrlo blagim perutanjem. Može biti životno ugrožavajuća zbog narušavanja barijere kože celog tela.

Psorijaza poglavine veoma često imitira jako izražen seboroični dermatitis. Može dovesti do privremenog opadanja kose.

Psorijaza noktiju može se razlikovati od gljivica i ekcema po ulegnućima sličnim ubodu iglice, kao i po uljanim mrljama na nokatnim pločama.
 

Osip u pelenama nekad je jedan od prvih znakova psorijaze kod dece mlađe od dve godine.

Terapije za psorijazu mogu biti i štetne po zdravlje

Dijagnoza psorijaze se najčešće uspostavlja klinički, pregledom dermatologa. Vrlo često se savetuje biopsija pramena, jer ovo oboljenje može izgledati kao dugotrajan ekcem. Ako se istovremeno pojavljuje bol u zglobovima, potrebne su krvne analize, kao i rendgen zglobova, kako bi se odbacilo ili potvrdilo razvijanje psorijaznog artritisa. Lečenje može biti topijsko nanošenjem krema, ili sistemsko – unošenjem lekova odnosno PUVA zračenjem (kombinacija UVA zračenja i tableta psoralena).

Kreme

Na prvom mestu to su kortikosteroidni kremovi, kojima se vrlo često dodaju masti sa salicilnom kiselinom kako bi se brže uklonile naslage. Kad se postigne željeni rezultat, neophodno je nastaviti negu kože neutralnim mastima. Derivati vitamina D, tačnije kalcipotriol, vrlo su uspešni u lečenju psorijaze, s dodatkdm kortikosteroida ili bez njih. Još jedan blagotvoran sastojakjeste katran, koji se koristi u slučaju vrlo upornih oblika, mada može napraviti iritaciju, dok su takrolimus i pimekrolimus uspešni u kontrolisanju genitalnih pramena.

Sistemska terapija

Zahteva primenu citostatskih preparata u malim dozama, kad oni nemaju citostatsko već imunomodulatorno dejstvo. Ona podrazumeva i primenu sintetičkog vitamina A. Nešto bezbednija i novija terapija sastoji se od prepisivanja bioloških lekova, čiji je cilj neutralizacija samo određenih komponenata imunološkog sistema. Ovi lekovi imaju manje neželjenih efekata od citostatskih preparata, ali su vrlo skupi.

PUVA zračenje

Ako se lokalnom terapijom ne može postići zadovoljavajuća kontrola oboljenja, može se primeniti PUVA zračenje. Nažalost, ova metoda lečenja povećava mogućnost razvijanja karcinoma kože čak i deset godina nakon izlaganja, u zavisnosti od kumulativne doze zračenja.

 Laseri

Lečenje laserima vrlo je uspešno i manje rizično nego UVA terapija. Egzajmer laser pušta UV zrake samo na pečat koji je zahvaćen i uz to plasira veću energiju, koja prodire dublje i brže dovodi do povlačenja pramena nego PUVA terapija. Vbeam Pulsed Dye laser može se koristiti bez ikakvog oštećenja kože. Njime se redukuju novi krvni sudovi u pločicama psorijaze.

Nema potpunog izlečenja psorijaze

Kad se psorijaza jednom pojavi, nema mogućnosti da se ona potpuno suzbije. Koji će oblik psorijaze neko imati i kolika će površina tela biti zahvaćena njome potpuno je individualno i nepredvidivo. Kod pacijenata koji je leče može biti kontrolisana tako da se retko može primetiti na koži. Imunološki mehanizmi koji su aktivni kod obolelih od psorijaze toliko su kompleksni da se može reći da je ona jednim delom i autoimuna bolest. Ipak, psorijaza spada u benigna oboljenja i najčešće se uspešno kontroliše terapijom. Samo u redim slučajevima oboljenje može biti uporno, zahvatajući velike površine na telu. Takvi slučajevi su retki, ali zahtevaju bolničko lečenje. Srednjeteški i teži oblici psorijaze dovode se u vezu s većom incidencom srčanih ishemijskih oboljenja, pojavom nekontrolisane hipertenzije, češćim plućnim oboljenjima i bolestima bubrega. Još se ne zna ima li psorijaza uticaja na ova oboljenja ili je u pitanju genetska predispozicija, kao i način života. Statistički, nešto je kraći životni vek osoba koje imaju teže oblike psorijaze (oko tri do četiri godine za muškarce, a četiri do pet godina za žene).