Baretov jednjak (ezofagus) simptomi, lečenje, komplikacije, prognoza

Šta je Baretov jednjak?

Baredov jednjak je problem kada ćelije od kojih je sačinjen jednjak počnu da liče na ćelije od kojih se sastoje creva. To se obično dešava kada ćelije postanu oštećene zbog kiseline iz stomaka. To stanje izaziva dugogodišnjea gastroezofagealna refluksna bolest. U nekim slučajevima, Baretov jednjak se može pretvoriti u karcinom.

Šta izaziva Baretov jednjak?

Tačan uzrok Baretovog jednjaka nije poznat. Ipak, ovo stanje se najčešće javlja kod ljudi koji imaju gastroezofagealnu refluksnu bolest.

Gastroezofagealna refluksna bolest se javlja kada mišići u dnu jednjaka ne funkcionišu kako treba. Oslabljeni mišići ne mogu da spreče vraćanje hrane i kiseline iz jednjaka.

Smatra se da ćelije u jednjaku postaju abnormalne zbog dugoročnog izlaganja želudačnoj kiselini. Iako se Baretov jednjak može javiti i kod ljudi koji nisu imali GERB, kod ovih pacijenata postoji i do pet puta veći rizik od Baretovog jednjaka.

Oko 5-10 posto ljudi koji imaju GERB se u nekom momentu javi i Baretov jednjak. Kod muškaraca je ova bolest dvaput češća nego kod žena i obično se dijagnostikuje oko pedeset pete godine života.

S vremenom ćelije u jednjaku postaju predkancerogene ćelije, a onda se mogu pretvoriti i u kancerogene. Ipak, Baretov jednjak ne znači da ćete dobiti rak. Oko 0,5% ljudi koji imaju Baretov jednjak dobije rak jednjaka.

Faktori rizika

Ako simptomi GERB-a traju duže od 10 godina, onda imate značajno veći rizik od dobijanja Baretovog jednjaka. Drugi faktori rizika uključuju:

Muški pol
50 ili više godina
Gastritis izazvan helikobakterom
Pušenje
Gojaznost

Faktori koji pogoršavaju GERB pogoršavaju i Baretov jednjak, a tu spadaju:

Pušenje
Alkohol
Česta upotreba nekortikosteroidnih antiinflamatornih lekova
Jedenje velikih porcija tokom obroka
Ishrana bogata zasićenim masnoćama
Začinjena hrana
Odlazak u krevet manje od četiri sata nakon jela

Saznajte više>>> Upala jednjaka – ezofagitis simptomi, lečenje, prirodni lekovi

Prepoznavanje simptoma Baretovog jednjaka

Baretov jednjak obično nema nikakve simptome. Pošto većina ljudi sa ovim problemom već ima GERB, najčešće se javlja gorušica kao simptom. Ako imate neki od sledećih simptoma, odmah se obratite lekaru:

Bol u grudima
Povraćanje krvi ili izbljuvak podseća na zrnca kafe
Poteškoće sa gutanjem
Crna ili krvava stolica

>>> Rak jednjaka, grla, ždrela – simptomi

Dijagnostikovanje i vrste Baretovog jednjaka

Ako lekar posumnja da imate Baretov jednjak, možda ćete morati na endoskopiju. Endoskopija je procedura u kojoj se koristi endoskop, cev sa malom kamerom. Endoskopom se pregleda unutrašnjost jednjaka.

Lekar će proveriti da li koje vam je boje i teksture jednjak. Kod Baretovog jednjaka, jednjak je crvene boje i somotske teksture.

Moguće je da će lekar uzeti i uzorak tkiva kako bi se videlo koje se promene dešavaju u jednjaku. Prvo se traže znaci displazije, tj. razvoja abnormalnih ćelija. Uzorak tkiva se može svrstati u tri grupe:

Bez displazije, što znači da nema vidljivih abnormalnosti
Manja displazija: manje ćelijske abnormalnosti
Teža displazija: javljaju se velike abnormalnosti u ćelijama i ćelije mogu postati kancerogene.

Lečenje Baretovog jednjaka

Lečenje Baretovog jednjaka zavisi od toga kola vrsta displazije je u pitanju.

Ako nema displazije ili je reč o manjoj displaziji, lekar će vam preporučiti tretman uz pomog kog ćete kontrolisati simptome GERB-a. Lekovi kojima se obično leči GERB su obično antagonisti H2 receptora i inhibitori protonske pumpe.

U nekim slučajevima se preporučuje i operacija. Obično se izvodi neka od sledeće dve operacije:

Laparoskopska fundoplikacija: cilj ove operacije je ojačavanje donjeg sfinktera u jednjaku tako što se gornji deo želuca uslovno rečeno obavija oko spoljnog dela ovog sfinktera.

LINX: kod ove procedure, lekar ubacuje instrument LINX oko donjeg dela jednjaka. LINX je instrument koji se pravi od tankog metala i magnetskim delovanjem drži sadržaj želuca tako da ne može da se vraća u jednjak.

Streta: ova procedura se izvodi endoskopom. Koriste se radiotalasi kako bi izazvali promene u mišićima jednjaka u blizini mesta gde se jednjak spaja sa želucem. Ova tehnika ojačava mišiće i smanjuje vraćanje sadržaja želuca u jednjak.

Teža displazija: lekar vam može preporučiti invazivnije procedure ako imate težu displaziju, npr. uklanjanje oštećenih delova jednjaka upotrebom endoskopa. U nekim slučajevima se uklanjaju čitavi delovi jednjaka.

Drugi tretmani uključuju:

Radiofrekventna ablacija: u ovoj proceduri se koristi endoskop sa posebnim dodatkom koji emituje toplotu. Ta toplota uništava abnormalne ćelije.
Krioterapija: kod ove procedure, endoskop ispušta hladan gas ili tečnost koja smrzava abnormalne ćelije. Zatim se te ćelije otapaju i onda opet smrzavaju. Proces se ponavlja dok sve abnormalne ćelije ne odumru.
Fotodinamička terapija: lekar će vam ubrzigati hemikaliju osetljivu na svetlost, a nakon davanja injekcije se radi endoskopija. Tokom endoskopije, laser će aktivirati ovu hemikaliju, koja ubija abnormalne ćelije.

>>> Gorušica i refluksna bolest – lečenje i ishrana

Komplikacije

Moguće komplikacije svih ovih procedura uključuju bolove u grudima, suženje jednjaka, posekotine na jednjaku ili čak i pucanje jednjaka.

Koja je prognoza za Baretov jednjak?

Baretov jednjak u velikoj meri povećava rizik od karcinoma jednjaka. Ipak, mnogi ljudi koji imaju Baretov jednjak nikada ne dobiju rak. Ako imate GERB, pričajte sa svojim lekarom i potražite tretman uz pomoć kog ćete ublažiti simptome.

Taj plan uključuje i promene u načinu života – prestanak pušenja, ograničenje alkohola i izbegavanje začinjene hrane. Počnite da jedete hranu sa manje zasićenih masnoća i čekajte najmanje četiri sata nakon obroka da legnete, a i tada spavajte sa podignutom glavom.

Sve ove mere vam mogu pomoći da smanjite simptome gorušice. Možda ćete dobiti i adekvatne lekove.

Važno je i da često idete na kontrole, kako biste kontrolisali ima li promena na jednjaku. Na taj način ćete otkriti karcinom u najranijoj fazi ako se pojavi.