Multipli mijelom simptomi, uzroci, lečenje

Simptomi multipli mijeloma se ne moraju razviti tokom ranih faza ove bolesti. U ovom članku ćemo navesti neke informacije o tome.

Multipli mijelom je karcinom određene vrste belih krvnih zrnaca koje se nazivaju plazma ćelije i nalaze se u koštanoj srži. Plazma ćelije služe tome da prave proteine (antitela) koja pomažu u borbi protiv infekcija. Kod ove vrste raka, plazma ćelije se nenormalno raznožavaju i tako raste njihov broj. Previše plazma ćelija oslobađa previsok nivo proteina (po imenu imunoglobulin) u kosti i krv. Nakupljanje ovih suvišnih proteina u telu dovodi do oštećenja organa.

Uzroci

Tačan uzrok ove bolesti nije poznat. Neki od uzroka i faktora rizika za multipli mijelom su:

– Porodična istorija bolesti sa slučajevima multiplog mijeloma
– Bolest se češće javlja kod muškaraca
– Rizik se povećava nakon 60. godine
– Pacijenti sa monoclonal gammopathy of uncertain significance (MGUS) (???)

Multipli mijelom simptomi

Mnogi pacijenti nemaju nikakve simptome u ranim fazama bolesti. Kako napreduje, najčešće se javljaju sledeći simptomi multipli mijeloma:

Hiperkalcemija
Kosti su organ koji je naješće pogoćen ovakvom vrstom raka. Unutar koštane srži, kancerogene ćelije oslobađaju hemikalije koje „teraju“ organizam da „rastvara“ kosti. Ovo stvara slabe delove u kostima, odnosno lezije na kostima, i tako kosti postaju mekše i poroznije zbog gubitka kalcijuma. Ovo dalje uzrokuje visok nivo kalcijuma u krvi, što dovodi do stanja po imenu hiperkalcemija. Hiperkalcemija izaziva simptome poput mučnine, prevelike žeđi, čestog mokrenja, gubitka apetita, zatvora, mršavljenja, bolova u stomaku, zbunjenosti itd.

Multipli mijelom izaziva smanjivanje broja krvnih zrnaca
Ćelije raka koje pogađaju koštanu srž mogu smanjiti proizvodnju crvenih krvnih zrnaca. Mogu dovesti čak i do smanjenja broja belih krvnih zrnaca i trombocita. Ovo može dovesti do simptoma poput letargije, poteškoća sa disanjem, nastajanja modrica na koži, ničim izazvanih krvarenja poput krvarenja iz nosa ili desni, čestih respiratornih infekcija i infekcija bešike.

Anemija
Pošto se smanjuje broj crvenih krvnih zrnaca, smanjuje se i koncentracija hemoglobina koji dovodi kiseonik do organa u telu. Ovo stanje se zove anemija i karakterišu ga simptomi poput zamora, vrtoglavice, poteškoća sa disanjem i poteškoća sa obavljanjem težih fizičkih aktivnosti.

Problemi sa bubrezima
Previše proteina i kalcijuma u telu može dovesti do oštećenja bubrega. Ako bubrezi ne mogu da regulišu nivo elektrolita i tečnosti u organizmu, to uzrokuje povećan nivo toksina i ostalih stvari koje treba izbaciti iz organizma u krvi. Ovo dovodi do oticanja nogu, slabosti i otkazivanja bubrega.

Hiperviskoznost
Hiperviskoznost, što znači zgušnjavanje krvi, je simptom koji se javlja zbog prevelike količine proteina u krvi. Hiperviskoznost može izazvati krvarenje iz nosa, zamagljen vid, utrnulost i peckanje u rukama i nogama, pa čak i infarkt.

Problemi sa kičmom
U nekim slučajevima, kada su i kosti vezane za kičmu oštećene kancerogenim ćelijama, dolazi do toga da kičma pritiska nadole nerve koji je okružuju. Simptomi ovakvog problema uključuju peckanje, obamrlost nogu i stopala i probleme sa mokrenjem i pražnjenjem creva zbog pritiska na creva i bešiku.

Lečenje

Iako nema leka za mutipli mijelom, ovi tretmani koje ćemo nabrojati vam mogu pomoći da olakšate bolove, kontrolišete komplikacije bolesti, stabilizujete stanje i uporite napredak bolesti:

– Hemioterapija
– Transplantacija koštane srži
– Terapija zračenjem
– Kortikosteroidi
– Lekovi koje prepisuje lekar

Lekar pored standardnih lekova kojima se tretira multipli mijelom može prepisati i lekove protiv bolova u kičmi, komplikacija sa bubrezima, gubitka koštane srži, anemije i infekcija ako postoje.

U krajnjem slučaju za lečenje multipli mijeloma se primenjuje i hemoterapija.Hemoterapijom se uništavaju ćelije koje brzo rastu, uključujući i ćelije mijeloma.Hemoterapija se daje kroz venu.

Terapija za multipli mijelom nije u svim slučajevima neophodna. Ako pacijent kod koga je uspostavljena dijagnoza za ovu bolest ne oseća nikakve simptome i nema tegobe, možda lečenje nije potrebno.Ako se stanje pogorša i jave se tegobe i simptomi lekovi mogu biti od pomoći u kontroli bolesti.

Morate ići na redovne preglede, posebno ako u porodičnoj anamnezi postoji slična bolest. Redovno vežbanje, unos mnogo tečnosti i zdrava ishrana mogu držati multipli mijelom pod kontrolom.

Prognoza kod multiplog mijeloma zavisi od nekoliko faktora koji utiču na ishod ove bolesti. U ovom članku ćemo detaljnije opisati šta možete očekivati ukoliko imate ovu bolest.

Karcinom koji pogađa plazma ćelije u koštanoj srži se zove multipli mijelom. Takođe je poznat i kao mijelom plazma ćelija i Kalerova bolest. Prevelik broj plazma ćelija se nakuplja u kostima i izaziva lezije kostiju. Ove lezije kostiju nastaju u koštanoj srži. To izaaziva promene u proizvodnji normalnih krvnih ćelija.

Kakve su prognoze za multipli mijelom?

Prognoza je zapravo medicinsko mišljenje koje pomaže pacijentu da uvidi u kom pravcu ide bolest. To pomaže pacijentu da vidi koje su mu šanse da se izbori sa rakom i koje su šanse da se bolest vrati. Prognoza zavisi od nekoliko faktora koji pomažu u određivanju toga koje su žanse da pacijent zapravo preživi. Ti faktori su sledeći:

• Koliko se zapravo karcinom raširio (faza bolesti)
• Stepen multiplog mijeloma
• Starost pacijenta
• Generalno zdravstveno stanje pacijenta
• Reakcija na lečenje

Prognoza zavisi od ovih faktora. Lekar zasniva svoju prognozu na informacijama koje su godinama naučno ispitivane. Svaki pacijent je drugačiji, pa je samim tim i prognoza drugačija.

Očekivana dužina života

Očekivana dužina života zavisi od pobrojanih faktora. Osim toga, zavisi i od toga koliko imunoglobulina ima u krvi, da li su bubrezi oštećeni i koja je bila prvobitna reakcija na tretman. Cilj tretmana je sprečavanje pojave ili ublažavanje postojećih simptoma. Tretman takođe služi tome da uništi patogene plazma ćelije i smanji brzinu razvoja bolesti. Multibli mijelom je neizlečiva bolest, tako da se pacijent može samo nadati da će usporiti razvoj bolesti.

Očekivana dužina života je još 5,1 godina kada se bolest otkrije u prvoj fazi. Kod druge faze, očekivana dužina života je još 3-4 godine, dok se u trećoj fazi taj period smanjuje na dve godine. Prognoza bez ikakvog tretmana gotovo da nema svrhe. Oko 15% pacijenata sa ovom bolešću umire u roku od 6 meseci ukoliko se ne leče na vreme.

Različite vrste multiplog mijeloma

Mijelom je klasifikovan u dve različite vrste: aktivni i neaktivni. Aktivna bolest zahteva tretman odmah čim se pojave prvi simptomi. Prva i druga faza bolesti spadaju u aktivnu bolest. Neaktivna bolest je po prirodi asimptomatična. Različiti podtipovi ove bolesti uključuju monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS), tinjajući multipli mijelom, indolentni multipli mijelom i prva faza bolesti (?)

Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS) je stanje kada se u krvi nađu abnormalni monoklonalni proteini. Ovo stanje je benigno i ne dovodi do zdravstvenih komplikacija. Ipak, u nekim slučajevima, ovo stanje može dovesti do određene vrste karcinoma. Prognoza monoclonal gammopathy of undetermined significance pokazuje rizik da se ova bolest razvije u multipli mijelom u oko 1% slučajeva godišnje.

Tinjajući mijelom je bolest koja se sporo razvija. Ovo je asimptomatični karcinom koji se viđa kod ljudi sa različitim tipovima mijeloma. Određena bela krvna zrnca su pogođena i to uzrokuje proizvodnju previše monoklonalnih proteina. Prognoza kod tinjajućeg multiplog mijeloma zavisi od količine plazma ćelija u koštanoj srži i proteina M u serumu. Kod pacijenata koji imaju manje od 10% plazma ćelija i više od 3g/dL M proteina u serumu se javlja spor razvoj bolesti koji u proseku iznosi 19 godina. Kod onih koji imaju više od 10% plazma ćelija i više od 3g/dL seruma M proteina bolest napreduje u roku od 2 godine. Ipak, postoje dobre šanse da se tinjajući multipli mijelom nikad ne razvije do simptomatske faze bolesti.

Kod indolentnog multiplog mijeloma, očekivana dužina života je oko 10 godina nakon postavljanja dijagnoze. Ipak, prognoza bez ikakvog tretmana je 6 meseci života. Prva faza je, u poređenju sa aktivnim tipo bolesti, mnogo bolje, posebno u slučajevima kad je pacijent mlad i zdraviji. U prvoj fazi bolesti, procena je u proseku 62 meseca života; kada se bolest otkrije i leči u drugoj fazi, očekivana dužina života je još 44 meseca, dok u trećoj fazi iznosi samo 29 meseci života u proseku.

Sa naprednom medicinskom tehnologijom, očekivana dužina života kod različitih tipova raka se sve više poboljšava. Takođe, bolja palijativna nega i holistički pristup lečenju multiplog mijeloma čini živote obolelih znatno boljim. Oko 35% pacijenata živi duže od 5 godina nakon dijagnoze. Ipak treba imati na umu da je svako osoba za sebe, tako da je prognoza uvek različita za svakoga.

Napomena: ovaj članak o oboljenju multipli mijelom služi isključivo u informativne svrhe i nije i ne može biti zamena za lekarski savet